Heujen

Heujen."I-j hoeft toch niet hen heujen ?"
Dat wier ezegd a'j es slimmen haost hadden. Jao, want 't heujen dat was een tied, dan kwam et 'r op an. Dan mos i-j de tied en et weer in de gaten hollen.
Zo half juni begon de heujenstied. Vrogger was dat kennelek net Sint Jan (24 juni) gezien 't spröksken:
Veur Sint-Jan maejt alleman,
nao Sint-Jan wie haren kan.
Maor dat ze 's nachts um half vier begonnen te maejen met een man of wat, dat heb ik niet meer met emaakt. Wi-j maejen 't heujgres met de mesjiene of wi-j lieten 't maejen deur de loonwarker.
Uut 't zwad wier 't heuj estreujd met de gafel of de met de vork-jesschudder, met de mesjiene dus.
At 't heuj in de spreide lag mos 'et weer 't heuj maken', maor daor hielpen de boern beheurlek mét. Regelmaotig mos et ewend worden. Dat was vrouwluu-wark. Met de harke rechtstandig, zo'n halven meter van de spreide naor ow toe harken en ummetrekken,in rullekes. En dan most i-j van de zonne af wenden. Dus zo dat de zonne goed schen op 't vochti-ge heuj wat op de grond elaegen had. Dus in de loop van de dag verandern de richting van 't wenden. Met de machine, de hark/-keerder letten ze daor niet meer op en vuurn ze gewoon rond.
An 't ende van de middag begonnen ze 't heuj in te kidden umme 't te oppern. Eerst in smalle kiddekes en dan in kleine gresoppers, later in bredere kidden en in grotere oppers. De oppers wiern 's morgens weer estreujd. En at 't langer slecht dreigen te blieven en 't heuj was al aardig dreuge, dan wiern grote 'heuj-oppers' ezet. Later zetten ze et heuj dan wel op 'ruiters'. Een holten geraamte op dri-j peute of zogenaamde 'dakruiters'.
At et heuj dreuge was, wier 't in grote kidden bi-j mekare emaakt en eladen. Heuj laden was nog weer heel wat anders as garven rogge of haver. I-j kreggen zon groten plok op estokken met de lange ga-fel en dan mos i-j 't netjes laden op de wagen. Eerst de huuke te-gen de pöste en dan in 't midden vaste leggen. En dan zo aover de lengte van de wagen. Eerst de kanten en dan weer vaste leggen in 't midden. A'j hoger kwammen, was et peerd ow richtpunt. At 't peerd niet recht veur de wagen ston, ging 't fout. De kunst was natuurlek um de vracht lieke op de wagen te kriegen.
Was de vracht vol, dan ging 't touw d'r aover. 'T achtertouw had twee lussen met een blok met een katrolle d'r an. Dat häöken ze achter an weerskanten an een haok onder an de wagen en stokken et blok naor baoven. Dan häöken ze et veurtouw veur an ene kante an en et losse ende ging naor baoven. Dat de'j aover de katrolle en an de andere kante weer naor ondern. Daor sloegen ze 't touw um den les-ten haok um et an te trekken. Op de vrac-ht an stampen en et touw op-trekken en onder trokken ze 't dan an: "één, twee" en trek-ken, "één, twee" en trekken. En dan mos et maor goed waezen en wier et touw vast eknu-pt.

En at 't dan gin 'vast' weer was, wazze i'j d'r mooi drok met. Want dan mos elken dag 't heuj an 'n opper veur de nacht.